DUVAR RESMİ "FRESK"

 Fresk (Fresko) Nedir?

İtalyancadan gelen fresk kelimesi “taze” anlamına gelmektedir. Yeni sürülmüş ıslak alçı ya da sıva üzerine boyalarla resim yapma tekniğine ve bu teknikle oluşmuş resimlere fresk denmektedir. Duvar resim tekniği anlamına gelen bu sanatta yüzey kurudukça kireç, pigmentin sıvaya nüfuz etmesini sağlar.

Çok katlı sıva, açık fon üstüne boyama gibi çeşitli uygulama biçimleri olan fresk tekniğinde öncelik duvara sürülen sıvanın kurumadan resmin bitirilmesidir. Fazlasıyla emek gerektiren bir sanat olan freskin, sıva kuruduktan sonra düzeltilmesi veya renginin değiştirilmesi gibi bir olanağı yoktur. Suyla karıştırılan boyalar ıslak sıva üzerine resim olarak uygulandıktan sonra, sıva ile eş zamanlı kurumaya bırakılmaktadır. Bu sayede resim duvarın kalıcı bir parçası haline getirilir. Resmi çok dikkatle ve kararlı yapmak gerekir.

Fresk Adı: Tufan
Sanatçı: Michelangelo

Fresk Nasıl Yapılır?

Üzerine resim yapılacak duvar ister taş ister tuğladan olsun önemi yoktur. Duvarda rutubet olmamasına dikkat edilmesi gerekir. Resmin uzun zaman dayanabilmesi için üzerine resim yapılacak sıva tabakası iyi hazırlanmalıdır.

Önce duvar ıslatılır ve kalın bir harç tabakasından astar çekilir. Astar kuruduktan sonra ikinci bir harç vurulur. Boyalar ezilerek toz haline getirildikten sonra suyla karıştırılır ve duvar yaşken sürülür. Böylece ıslak sıva üzerine yapılan resim, sıva kuruduğunda artık duvarın kalıcı bir parçasıdır. Kuruma esnasında sıvanın bütün katlarına işleyen boyalar freski teknik açıdan diğer duvar resimlerine göre daha dayanıklı kılar. 

Fresk ustaları resme başlamadan önce bir plan hazırlar ve duvar üzerinde parça parça bölümler oluşturur. Sıvayı kurutmamak için sadece uygulayacakları resmin parçasına uygulama yaparlar. Çünkü duvara sürülen ince sıva kurumadan resmi bitirmek gerekir. Yapılacak resmin ebadına göre fırça ile boyama, püskürtme ile boyama ve tamponlama gibi yöntemler kullanılabilir. 

Fresk Adı: Güneşin ve Ayın Yaratılışı
Sanatçı: Michelangelo

Freskin Püf Noktaları

• Sıva tabakası iyi hazırlanması dayanıklılığı arttırır.
• Ressam dikkatli olmalı, kararlı çalışmalıdır.
• Fresk kurumadan çalışmanın bitmesi gerektiği için hızlı çalışmak bir zorunluluktur.
• Renkler kuruduğunda soluklaştığı için çalışma sırasında renk tutturma zor bir hal almaktadır. Bu sebeple bölümlendirme yapılarak çalışmanın sürdürülmesi önemlidir.
• Yapılacak resmin tam boyutunda bir taslak oluşturulması ve sıva kurumadan boyanması freskin daha iyi yapılmasını sağlar.

Fresk Adı: Eritre Sibyllası
Sanatçı: Michelangelo

Fresk Boyalarının Özelliği

Fresk boyaları sadece su ile inceltilebilir. Fresk boyaları yağlı boya gibi sınırsız bir harmanlama imkânı vermez. Boyaların granüllerinin inceliği - kalınlığı da resimde farklı etki yaratır. Yanlış renk kullanıldığında hatanın telafisi çok zor olmaktadır. Çünkü fresk boyaları, yağlı boya gibi üstünden geçilebilen boyalar değildir. Sıva üzerindeki kireç de, boyaya hemen nüfuz eder ve onu korumaya alır. Bu yüzden rengin üzerine bir katman daha sürüp rengi kurtarmak mümkün değildir.

Fresk sanatında genellikle açık renkler kullanılmakta ve resmin ışık saçıyormuş görünümü sağlanır. Açık renkler zamana yenik düşerek soluklaşmaktadır. Duvar resimleri detaylı resim tekniği değildir; bu yüzden rötuşlar biraz kalın olmalıdır. Bu teknikte fırça seçimi de çok önemlidir. Aynı yerin üstünden geçmek zor olduğu için genellikle vurgulu fırçalar kullanılır.

Fresk Adı: Zekeriya
Sanatçı: Michelangelo